Çocuğum Yürürken Topallıyor Diyorsanız

Çocuğum Yürürken Topallıyor Diyorsanız

Daha çok erkek çocukların­da görülmekte olan Perthes hastalığı genel olarak aksama, topallama gibi sıkıntılarla ortaya çıkmakta­dır­­.  Genel­de 4 – 10 yaş arasın­da görülmekte olan Perthes hastalığı ne kadar erken  teşhis edilirse, tedavisi de o kadar başarılı yapıla­bilmektedir­­.

İstanbul Kadıköy Şifa Ataşehir Hastanesi'nde Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı olarak görevli Prof­. Dr­. Şeref Aktaş, Perthes hastalığı ile ilgi­li en  çok öğrenilmek istenen  soruları cevaplandırıyor­.

Perthes hastalığı çocuk ortopedisi­nin mü­him hastalıkların­dan bir tanesidir­­. Perthes Hastalığı, femur başı denilen  uyluk en  üst kısmındaki top şeklindeki kemik bölgesi­nin kan akımı­nın geçici olarak duraksama­sı ile gelişmektedir­­. Bunun sonucunda, Perthes hastalığı femur başı kemiğinde nekroz denilen  kemik ölümü ve akabinde yeniden  nekrotik kemiğin uzaklaştırılıp yeni kemik oluşumuyla giden  bir süreç içerisinde seyreder­. Perthes hastalığı erkekler­de 4 kat daha fazla görülüyor!

Perthes hastalığı kaç yaşlardaki çocuklar­da görülür?
Perthes hastalığı genel­de 4 * 10 yaş arasın­da bulunan çocuklar­da rastlanan bir rahatsızlıktır­­. Perthes hastalığı erkek çocuklar­da kızlar­dan 4 kat daha çok görülmekte­dir­­. Perthes hastası çocuklar, genel yapı olarak çok hareketli yapıda olup ele avuca sığmayacak denilen  yapıda çocuklardır­­.

Perthes hastalığı­nın bulguları nelerdir?
Perthes hastaları, genel­de aksama, kalça ve/veya diz ağrısı şikayeti ile Çocuk Ortopedistine başvururlar­. Hastaların bulguları ba­zı zamanlar şiddetlenir, ba­zı zamanlar hafifler­. Perthes hastası olanların muayenelerinde eklem hareketleri sınırlı olmaktadır ve eklem hareketleri esnasın­da çocuk ağrıdan şikayet edebilmekte­dir­­. İleri vakalar­da bacak çapın­da incelme ve kısalık görüle­bilmektedir­­.

Perthes hastalığın­da tanı nasıl koyulur?

Perthes hastalığında, tanı anamnez, fizik muayene ve radyografi ile koyulur­. Perthes hastalığı tanısın­da olguların büyük bölümünde MR ya da tomografiye gereksinim duyulmamakta­dır­­.  Buna karşın, MR tetkiki, hastalığın erken  devrelerinde tanı koyulmasını sağlayabilmektedir­­. Radyolojik bulguların normal olma­sı ve aksamanın 1 hafta – 10 günlük süre içinde geçmeme­si halinde MR tetkikine gereksinim duyulabilmektedir­­. Erken  yaşta teşhis yapılması Perthes hastalığı tedavisi için çok önemli!

Perthes hastalığı­nın tedavisinde ne yapılır?

Perthes hastalığın­da femur başı­nın beslenmesi­nin bozulmasıyla femur başı kemiği­nin bazısı veya tamamın­da nekroz denilen  kemik ölümü görülmekte­dir­­. Vücut tarafından, bu nekrotik kemik absorbe edilerek (ortadan kaldırılarak), yeni kemik yapımı el­de edilebi­lir­­. Bu yeniden  yapım süreci boyunca kemik daha yumuşak ve güçsüz olduğun­dan atlama, zıplama ve düşme gibi travmalar­da baş kemiğinde kırık ve çökmeler görüle­bilmektedir­­. Yeniden  yapılanırken  femur başı aldığı basıya göre şekil alır­­. Bun­dan dolayı tedavide femur başını asetabulum denilen  kalça eklemi­ni yuva kısmı­nın içinde tutuluşu amaçlanır­­. Bu şekil­de küresel yapıda gelişimi hedeflenir­­.

Perthes hastalığı­nın tedavisinde ana gaye eklem hareket açıklığı­nın korunmasıdır ki baş küresel yapıda gelişebilsin­. Bilhassa ağrılı dönemler­de dinlenme ve antiemflamatuvar ilaçlarla tedavi önerilmektedir­­. Perthes hastalığı­nın süreci 2 * 2­.5 sene kadar sürmektedir­­. Bu süreçte çocuğun aşırı sportif aktiviteler­de bulunması, yüksekten  atlama­sı ve temas sporuna katılımına olanaklı oldukça mani olunmalıdır­­.  Bununla bir­likte çocuğun günlük aktivitelerinde kısıtlanmaya gidilmez­.

Femur başı topunu yuvada tutmak amacıyla bacaklar açık posizyon­da alçı uygulaması, bazı ortezler kullanı­mı ve cerrahi uygulamalar Çocuk Ortopedistleri tarafı ile kullanılan yöntemlerdir­­. Hastalığın seyri­nin uzun olma­sı (2 * 2­.5 yıl) çocukların alçı ya da ortez tedavisine uyumunu güçleştirmektedir­­. Bun­dan dolayı bir çok ortopedist gerekli vakalar­da cerrahi tedaviye yönelirler­. Cerrahide ana amaç, femur başı­nın küresel yapıda gelişimi­ni meydana getirmek amacı ile asetabulum yuvası­nın içinde yerleşmesi­ni sağlamaktır­­.

Perthes hastalığı­ nasıl seyrediyor?

Perthes hastalığın­da klinik seyir hastanın yaşı ve tutulumun miktarına bağlıdır­­.  Genel kural olarak 6 yaş altın­da Perthes hastalığı­nın seyri oldukça iyidir­­. 8 yaş üstü hastalar­da ise hastalığın seyri daha ağır geçmektedir­­. Hastaların mü­him bazısı sekelsiz iyileşirken  az bir kısım hastada ise kısalık, aksama ve femur başın­da şekil deformitesi (bozukluğu) görülmekte­dir­­.