Rahim İçi Yapışıklık

Rahim İçi Yapışıklık Nedir?

Rahim boşluğunun bir kısmın­da ya da tamamın­da meydana gelen  ve bu boşluğun kapanması, tıkanma­sı ile sonuçlanan yapışıklıklardır­­.

Rahim İçi Yapışıklık Neden Olur?

Hasara uğramış rahim duvarları­nın iz bıraka­rak iyileşme­si sonu­cu olmakta­dır­­.  Sebep genel olarak küretajdır­­.  ( Yapışıklıklar birçoğu kez gebeliği müteakip plasental doku kalıntıları amacıyla yapılmakta olan küretajdan sonra meydana gelmektedir)­. Bununla birlik­te doğum, sezaryan, myom çıkarımı, düşük, rahim içerisi kanamalar ya da tüberküloz enfeksiyonuna bağlı bir şekil­de da oluşa­bilir­­. Bazı zamanlar menapozdan sonra dönemdeki kadınlar­da kendi kendi­ne de gelişebilir­­.

Rahim İçi Yapışıklığın Zararı Var Mı?

Rahim içi yapışıklıklar adet görememe veya adet kanaması­nın miktarın­da azalış gibi adet düzensizlikleri, tekrar edici gebelik kayıpları, plesantal yerleşim deformiteleri (bozuklukları) ve son olarak infertilite (kısırlık) gibi durumlara neden  olmakta­dır­­.  Bazı kadınlar­da ise herhangi bir bulgu vermeyebilir­­.

Hastalar genelde doktora adet görememek ve gebe kalamamak şikayetleri ile başvururlar ama birçoğu zaman adet kanaması­nın miktarın­da bir azalış tek bulgudur­. Adet kanaması­nın miktarı ile yapışıklığın şiddeti arasın­da direkt bir ilişki bulun­maz­.

Rahim içi yapışıklık giderilirse %50 oranın­da gebelik ve %75 oranın­da adet bozukluklukları da giderilir­­.

Yapışıklık ilerleyicidir ve erken  teşebbüs gerektirir­­. İlerlemenin sebebi yapışılıkların rahim kas aktivitesi­ni sınırlama­sı ve bu etki ile rahime östrojen  ( kadınlık hormonu) yayılımını azatlma­sı ve atrofiye (gerileme) neden  oluşudur­.

Rahim İçi Yapışıklık ve Kısırlık

Rahim içerisindeki yapışıklıklar döllenmiş yumurtanın rahme tutunmasını engelleyip ya da düşüklere neden  olarak normal gebeliği önleyebilmektedir­­. Gebelik meydana gelmesinde spermlerin tüplere ulaşma­sı için rahim içerisi boşluğunun, tüplerin açık olma­sı gerekir; döllenmeden  sonra meydana gelen  embriyonun rahim içerisi bölgesinde kendine hazırlanan yuvaya yerleşebilişi gerekiyor­. Eğer bu yuva sağlıklı olmazsa embriyo ya yerleşemez veya kısa bir zaman­da abortus (düşük) ile kaybedilir­­.

Yapışıklığa neden  olan hasar, rahmin en  iç tabakası­nın (endometriyum) bir­takım tabakaları­nın ortadan kalkmasına sebep olması­nın yanın­da rahimin kas katmanı (myometriyum)nın zedelenme­si ile soru­nun daha da büyümesine yol açmaktadır­­.  Hasara uğrayan yüzeye direkt olarak aynı şekildeki bir başka duvarın tema­sı skar (iz) dokusu oluşumuna neden  olur­. Bu doku zaman içerisinde değişerek kalın bir tabaka hali­ni alır­­.

Rahim İçi Yapışıklık Durumunda Hasta Neden  Adet Göremiyor?

Rahim içi yapışıklıklar­da adet görememe sık karşılaşı­lan bir haldir­­. Meydana gelen  yapışıklıklar türlü sinirsel kökenli refleks mekanizmalarıyla rahmi hormonal uyarılara yanıtsız bırakır ve rahim damarların­da tıkanmalara yol açar, bu hadi­se rahim kas tabakası­nın kan akımını azaltıp tekrar edici düşüklere, anne karnın­da bebek ölümlerine ve gelişim geriliklerine sebep ola­bilir­­. Küretaj ve benzeri rahim hasarını müteakip meydana gelen  adet görememe durumu rahim içerisi yapışıklık düşündürmelidir­­. Bu hastalarda; ilaveten  adet günlerinde kasık ve bel ağrılarıda görüle­bilmektedir­­.

Rahim İçi Yapışıklık ve Verem

Pelvik (kalça ile ilgili) tüberküloz(verem) rahim içerisi yapışıklıklığa sebep ola­bilir ve bu durum hiç adet görememe olarak önümü­ze çıkmakta­dır­­.  Böyle hastalardaproblem tüpleri­nin dönüşü olmayacak şekil­de zarar görmesidir ve infertilitenin yanın­da hastanın yardımcı üreme yöntemlerin­den  yararlanma şansı­nı da azaltmaktadır­­.  Yurdumuz­da sık karşılaşı­lan bir haldir­­. Böyle hastalardayaklaşım; histereskopik olarak yapışıklıkların giderilişi ve uygun vakalar­da hiç beklenmeden  yardımcı üreme metodu planlanmasıdır­­.

Tanısı Nasıl Konulur?

Histerosalfingografi (rahim içerisi­nin ve tüplerin görüntülenme metodu = rahim filmi) rahim içerisi yapışıklıkların tanısın­da en  fazla kullanılan ve en  uygun görüntüleme metodudur­. Yapışıklıklar rahim içerisi boşluğun­da tek ya da birden  fazla dolma defektlerine yol açar­.

Rahim İçi Yapışıklığın Derecesi

Tedavi den  evvel yapışıklığın şiddeti­nin belirlenme­si önemlidir­­. Şiddetine göre rahim içerisi yapışıklıklar şu şekil­de sınıflandırıla­bilir:

1* Şiddetli: Rahim içi boşluğunun 3/4ün­den  daha fazlasın­da yapışıklık bulunur­. Tüp ağızları ve rahim içerisi boşluğunun üst bölümü bütünüy­le tıkalıdır­­.

2* Orta : 1/4* 4/4 oranın­da rahim içerisi boşluğu etkilenmiştir­­. Rahim içi boşluğunun üst bölümü ve tüp ağızları kısmi olarak tıkalıdır­­.

3* Minimal: Rahim içi boşluğunun 1/4ün­den  daha azı etkilenmiştir­­. Tüp ağızları ve rahim içerisi boşluğunun üst bölümü açıktır ya da minimal etkilenmiştir­­.

Hasta değerlendirilirken  bu sınıflamaya ilaveten  adet görme durumu ve yapışıklık yoğunluğu da göz önünde bulundurulmalıdır­­.

Rahim İçi Yapışıklığın Tedavisi

Histeroskopi; rahim içerisi yapışıklıkların tanısın­da ideal, güvenilir ve az tramvatik bir metod olması­nın yanı sıra tedavisinde de kesin metodtur­. Histereskopi; normal muayene pozisyonun­da histereskop denilen  ve rahime rahim ağzın­dan geçirilerek ulaştırılan ince bir teleskop kullanı­lıp rahim içerisi boşluğun görüntülenmesi­ni ve türlü girişimlerin yapılmasına imkan veren  endoskopik yöntemdir­­.

Tedavide izlenecek yol; cerrahi (histereskop ile yapışıklıkların giderilmesi) ile normal rahim içerisi anatomisi sağlandıktan sonra RİA (rahim içi araç) ve östrojen  tedavisiyle hasar görmüş rahim alanı­nın yeniden  oluşturulması, yeni yapışıklık oluşumunun önlenme­si ve sonra­sı hastanın taki­bi biçimindedir­­. Bazı hastalar ise müdahaleye gerek duyulmaksı­zın sadece takip edilmektedir­­.

Cerrahi girişimin bilhassa tekrar edici gebelik kayıpları ve infertil vakalar­da yapılması gerekir­­. Orta ve ileri derecelerdeki yapışıklıklar­da ve tüp ağızları­nın tıkandığı haller­de katiyyen  uygulanma­sı gerekir­­. Genital tüberkülozlu hastalar­da rahim içerisi boşluk bozulduğu zaman yardımcı üreme yöntemleri­nin uygulanmasın dan evvel cerrahi teşebbüs mutlak suretle yapılışı gerekir­­.

Cerrahi teşebbüs şöyle uygulanmakta­dır : türlü sıvılar verilip rahim içerisi boşluğu genişletilir, makas ile herbir yapışıklık merkezin­den  ayrılmaktadır­­.  yapışıklıkların giderilmesine en  alt kenar­dan başlanmalıdır ve rahim içerisi yapı normale gelinceye dek devam etmek gerekir­­.

Cerrahi tedaviyi müteakip rahim içerisi boşluğuna RİA yerleştirilip iki ay süre ile çıkartılmama­sı önerilir, burada gaye iyileşmenin başlangıç evresinde yüzeyleri birbirin­den  ayrı tutarak tekrar yapışması­nın önüne geçmektir­­. (RİA yerleştirilirse tekrar yapışıklık oluşma rizikosu %10 iken  yerleştirilmezse %50nin üzerindedir)

Yine iki ay süre ile hasta östrojen  kullanma­sı gerekir­­. Bunun amacı rahmi uyarıp yara oluşmuş yüzeylerin yenilenmesi­ni sağlamaktır­­.

İlgili aramalar: rahim içi yapışıklık nedir, rahim içi yapışıklık neden olur, rahim içi yapışıklığın nedenleri, rahim içi yapışıklığın tedavisi