Çölyak Nedir?

ÇÖLYAK HASTALIĞI

Çölyak Nedir?
Çölyak hastalığı, gluten maddesine karşı bağırsakta duyarlılıkla seyreden  immün bir rahatsızlıktır­­. Gluten  buğday, arpa ve yulafta bulunmakta olan bir proteindir­­. Aynı zaman­da bir­takım vitaminlerin, yiyecek destekleri­nin ve ilaçların içinde de gluten  buluna­bilir­­. Hastalık "spru" ya da "glutene duyarlı enteropati" olarak da isimlendirilir­­.

Çölyak hastalığın­da glutene karşı ince bağırsaklar­da immün bir tepki gelişmektedir­­. Bu tepki sebebiyle ince bağırsakta emilim yüzeyi­ni olumsuz etkisi altına alan doku hasarı meydana gelir­­. İnce bağırsağın iç yüzeyi­nin anatomik yapısı değişir­­. Sonuçta ince bağırsakta ki besin emiliminden  sorumlu olan yüzey azalmaya başlar­­. Emilim deformitesi (bozukluğu) ortaya çıkmakta­dır­­. 

Çölyak hastalığı kalıtımsal özellikler göstermekte­dir­­. Aile içinde birden  fazla sayıda bireyde görülüşü bu sebepten  ötürü fazladır­­.  Çölyak hastalığı tanısı konduğun­da bilhassa birinci dereceden  akrabalar da hastalık yönün­den  değerlendirilmeli ve uygun metodlar­la taranmalıdır­­.  Çölyak hastalığı­nın görülüşü buzdağına benzetilir­­. Tanısı konan klinik vakalar çölyak hastalığı bulunanların küçük bir bölümüdür­. Vakaların büyük çoğunluğu tanısı koyulmadan senelerce yaşarlar­.

Çölyak hastalığı mü­him bir rahatsızlıktır­­. Uzun süreli sindirim problemlerine neden  o­lur­. Bağırsakta emilim bariz biçimde bozulur­. Bun­dan dolayı kansızlık, zayıf ve ba­sit kırıla­bilir kemik dokusu, kaşıntılı deri döküntüleri, büyüme geriliği, zayıflık, uzun sü­ren  cıvık dışkılama çokça görülmekte­dir­­. Çölyak hastalığı değişik bulgularla da seyredebilir­­. Kabızlık bunlar­dan bir tanesidir­­.

Çölyak belirtileri nelerdir?
Karın ağrısı, şişkinlik, gaz, yorgunluk, ishal, kilo kaybı, büyüme geriliği en  fazla görülmekte olan belirtileridir­­. Bazı zamanlar çölyak hastalığı tek bir belirtiyle tanımlanır­­. Demir eksikliği, kabızlık ve büyüme geriliği örnek olarak verile­bilir­­.

Çölyak hastalığı­nın teşhisi ba­sit olmaz­. Uzun yıllar akıla gelmeden  seyredebilir­­. Düşünüldüğünde öncelikli olarak kan testleri ile tanısal yaklaşıma başla­mak gerekir­­. Eğer kan testleri­nin sonuçları klinik şüpheyi desteklerse biyopsi yapılması gerekir­­. Kesin tanı biyopsi netice­si doğrultusun­da konur­.

Çölyak nasıl tedavi edilir?
Tedavisi diyetten  gluten  içeren  gıdaların çıkarılışı ile olanaklıdır­­.  Kısaca glutensiz diyet uygulanmakta­dır ve bu yaklaşım yaşam boyu sürdürülmelidir­­.